بررسی عوامل موثر در کارایی کمیته های حسابرسی با استفاده از روش فراترکیب (متاسنتز)

کمیته­های حسابرسی یکی از ارکان اصلی نظام حاکمیت شرکتی است، که کارایی آن در تحقق اهداف این نظام اهمیت قابل توجهی دارد. هدف از این پژوهش واکاوی ابعاد و اجزای هر بعد از کارایی کمیته­های حسابرسی در شرکتها، بوده است. به این منظور، این پژوهش در سال 1398 با رویکرد کیفی و ابزار فراترکیب(متاسنتز)، به ارزیابی و تحلیل نظام­مند نتایج و یافته­های پژوهش­های پیشین پرداخته است. در این پژوهش در مجموع 291 مقاله استخراج و مورد بررسی قرار گرفت که پس از تجزیه و تحلیل مولفه­های مورد نظر 90 مقاله نهایی گردید. یافته­های این پژوهش منجر به شناسایی ابعاد دوازده­گانه شامل ویژگی­های جمعی کمیته، ویژگی­های گزارشگری، ویژگی­های کمی عملکرد، ویژگی­های مدیریت شرکت، محیط کنترلی، آموزش و بهبود مستمر، ساختار سازمانی، ویژگی­های مالی، ویژگی­های مقرراتی داخلی، ویژگی­های مقرراتی خارجی، فرهنگ سازمانی، ویژگی­های اجتماعی- روانشناختی شد. در انتها با استفاده از روش کمی آنتروپی شانون، براساس رویکرد تحلیل محتوا به تعیین ضرایب اثر اجزای شناسایی شده در پژوهش­های نهایی شده، پرداخته شد. یافته­ها نشان داد مهمترین شاخصه­های موثر بر کارایی کمیته حسابرسی، خبرگی و تخصص مالی اعضای کمیته حسابرسی، استقرار واحد حسابرسی داخلی، برقراری اختیارات لازم درون سازمانی و تنوع جنسیتی در کمیته حسابرسی می­باشد. کاربرد نتایج بدست آمده در افزایش سطح کارایی کمیته­های حسابرسی منجر به مواردی همچون سلامت گزارشگری مالی، مدیریت ریسک، رعایت حقوق ذینفعان و ... که همگی در مفهوم حاکمیت شرکتی مستتر است، محقق می­شود.